اهتمام ویژه امام جواد(ع) به همگرایی بین مسلمانان بود
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۱۷۷۷۹
حجت الاسلام مطهری با اشاره به اینکه امام نهم شیعیان اهتمام ویژه ای به همگرایی بین مسلمانان داشتند گفت: امام جواد (ع) پاسخ به شبهات و سوالات را با تکیه بر اصول مشترک میان همه مسلمانان یعنی قرآن و سنت پیامبر(ص) بیان می کردند.
به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، امام محمدتقی (ع) نهمین امام شیعیان و فرزند بزرگوار امام رضا (ع) است که به جوادالائمه معروف هستند، چرا که ایشان بسیار بخشنده و سخاوتمند بودند و همواره نیازمندان گرد خانه حضرت (ع) جمع می‌شدند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بی تردید ازدواج امام جواد علیه‌السلام با دختر مأمون خواسته امام نبوده و این ازدوج مانند ازدواجهای معمولی که مبتنی بر خواست و رعایت شرایط باشد، صورت نگرفت. زیرا امام جواد علیه‌السلام می‌دانست که مأمون پدرش امام رضا علیه‌السلام را به شهادت رسانده و یکی از دشمنان خاندان اهل بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و شیعیان است. از سوی دیگر حکومت مأمون وجاهت قانونی و مشروعیت نداشت. مأمون جهت رسیدن به اهداف خود شدیداً امام را تحت فشار قرار داد و حتی حضرت را تهدید نمود. برخی عقیده دارند که اگر امام ازدواج نمی‌کرد، ممکن بود امام را ترور کند. گرچه در قاموس ائمه علیه‌السلام ترس از مرگ وجود ندارد، ولی در آن مقطع زنده بودن و رهبری او نقش بنیادی در حفظ دین و مصالح مسلمانان داشت. لذا به مناسبت سالروز شهادت امام جواد (ع) با حجت الاسلام «حمیدرضا مطهری»، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
در خصوص شخصیت و ویژگی های جوان ترین امام شیعیان توضیح دهید؟
امام جواد (ع) جوان ترین امام شیعه بودند که در سن جوانی به شهادت رسیدند. بیان چند مطلب در این زمینه حایز اهمیت است. یکی اینکه حضرت در سنین کودکی به امامت رسیدند و دوران ایشان یک دوره متفاوت از دوران امامان پیش بود. امامان پیشین همه در سن بزرگسالی به امامت رسیدند و مشکلی برای جامعه شیعه به وجود نیامد اما امامت امام جواد (ع) در سنین کودکی سبب شکل گیری یک سری شبهات پیرامون امامت حضرت شد، حتی برخی از بزرگان و شخصیت های سرشناس شیعی پرسش هایی کردند و بعد از مطرح نمودن پرسش ها به یقین رسیدند که امام جواد (ع) همان جانشین بر حق امام رضا (ع) و امام شیعیان است.
نکته دیگر اینکه دستگاه خلافت عباسی در این دوران دچار تغییر و تحولات فراوانی شده بود. قبل از دوران امام جواد (ع) در عصر امام رضا (ع) درگیری بین دو برادر در میان خاندان و خلفای عباسی یعنی امین و مامون سبب ایجاد اختلاف و شکاف عمیقی میان آنها شده بود و یکی از دلایلی هم که مامون امام رضا (ع) را به عنوان ولایتعهدی خود منصوب کرد و به نوعی امام را مجبور به پذیرش ولایتعهدی نمود، دقیقا همین نکته بود که مامون به دنبال ایجاد یک پایگاه و جایگاه در جامعه بود.
باب‌الحوائج بودن امام جواد علیه‌السلام از چه باب است؟
باب الحواج از دو کلمه باب به معنای در و حوائج به معنی نیازها تشکیل شده است. علت استفاده آن به این جهت است که انسان برای رفع نیاز و خواسته خود باید وسیله ای داشته باشد تا به کمک آن نیاز خود را مرتفع کند و در این میان ، کسانی که واسطه فیض الهی می شوند تا از طریق آنها مشکلات انسان حل شود از این روی به این بزرگوار، باب الحوائج گفته می شود. همچنین در بین فقها و علما و اهل معنا مشهور است که برای طلب رزق و روزی در دنیا و برآورده شدن حاجات مادی و دنیوی، به امام جواد علیه‌السلام متوسل می شوند. تجربه ثابت کرده توسل به ایشان سبب گشایش گره‌های مالی و اقتصادی میشود. همچنین در حکایات و احوالات مومنان، اساسا لقب ایشان، جواد است و جود، وصف کسی است که زیاد می‌بخشد و لذا اعطای این لقب برای ایشان بی‌جهت نبوده است.
یکی دیگر از شبهات در خصوص دوران زندگی امام جواد علیه‌السلام، پیوند خویشاوندی آن حضرت با مأمون عباسی است؛ یعنی کسی که امام رضا علیه‌السلام را به شهادت رساند، پدر همسر امام جواد علیه‌السلام شد. این سؤال مطرح میشود که چرا امام جواد علیه‌السلام این ازدواج را پذیرفتند؟ و چه امری ایشان را به قبول چنین امر مشکلی وادار می‌کرد؟
نکته دیگر اینکه مامون متهم ردیف اول در شهادت امام رضا (ع) بود، بر همین اساس مامون به دنبال تطهیر و بازیابی چهره خود بود، در واقع اگر دختر خود را به ازدواج امام جواد (ع) در می آورد این گونه القاء می کرد که وی نقشی در این جریان نداشته است لذا مامون با این انگیزه دختر خود را به ازدواج امام جواد (ع) درآورد. امامی که در کودکی به سن امامت رسیده بود و اتفاقا یکی از مهمترین مشکلات مامون در دوره خلافتش این بود که خاندان عباسی به شدت در برابر مامون موضع گرفتند اما جرات این را نداشتند که به مامون بگویند: چرا دخترش را به عقد یکی از علویان در آورد ، آنها ترسشان این بود که مبادا امام جواد (ع) به همان مسیری برود که امام رضا (ع) رفت. یعنی به ولایتعهدی مامون منصوب شود.
در واقع خاندان عباسی این واهمه را داشتند که مامون امام جواد (ع) را به عنوان ولیعهد خود معرفی نماید یا احیانا فرزندی از امام جواد (ع) به دنیا بیاید و مامون او را به عنوان جانشین خود معرفی کند، اگرچه مامون قطعا این کار را انجام نمی داد. به هر حال عباسیان این ترس و واهمه را داشتند لذا آمدند از راه دیگری وارد شدند و این گونه مطرح نمودند که شما دخترتان را به ازدواج کودکی درآوردید که قدرت تشخیص حلال از حرام را ندارد، به همین سبب مامون یک جلسه مناظره بین بزرگان خاندان عباسی و حتی در حضور یکی از فقهای آن دوران به نام «یحیی بن اکثم» برگزار کرد که حضرت پاسخ تمام سوالات وی را داد و از سوی دیگر امام جواد (ع) سوالاتی را پرسیدند که او نتوانست پاسخ دهد و خاندان عباسی شرمنده شدند.
نکته دیگر این است که مامون در این دوره سعی کرد با اعمال و رفتارش، خود را دوستدار علویان و اهل بیت (ع) جلوه دهد و تفاوتی که با دوران معتصم دارد، این است که معتصم کاملا از جهت رفتار بر علیه علویان و به نوعی ضد مامون رفتار می کرد. در واقع سیاست معتصم نسبت به علویان خلاف رفتاری بود که مامون انجام می داد و لذا شهادت امام جواد (ع) در دوره معتصم رخ داد. علیرغم آنکه معتصم هم در اختلاف میان خلفا و نظر فقهی ای که خلفای دوره خودش مطرح می کردند در یک مورد به صورت مشخص نظر امام جواد (ع) را پذیرفت،
به عنوان مثال شخصی نزد معتصم عباسی به دزدی اعتراف کرد و معتصم خواست حدّ دزد را اجرا کند، لذا از فقها پرسید: دست دزد از كجا بايد قطع شود؟ بعضی گفتند از مچ و دلیلشان آیه تیمم بود که در آن دستور به مسح دست تا مچ داده شده است، و بعضی گفتند از آرنج و دلیلشان آیه وضو بود که دستور به شستن دست تا آرنج داده است. معتصم از امام جواد(ع) خواست نظرشان را اعلام کنند امام نمی خواستند نظر خودشان را مطرح کنند منتهی به اصرار معتصم و با استناد به آیات قرآن و سیره و سخن پیامبر اکرم (ص) یعنی دو امری که مورد اتفاق جامعه مسلمانان بود فرمودند: فقط انگشتان قطع می شود، چون کف دستها جزء اعضای سجده است و قرآن می فرماید: «سجده گاهها متعلق به خداوند است...» و آنچه براى خداست، قطع نمى شودو معتصم هم آن را پذیرفت. اگرچه معتصم پذیرفت اما این مساله سبب نگرانی معتصم شد و بعدها مخالفان حضرت نزد معتصم بدگویی کردند و همین زمینه ساز شهادت امام جواد (ع) شد. نکته مهم این است که امام جواد (ع) پاسخ به شبهات و سوالات را با تکیه بر اصول مشترک میان همه مسلمانان یعنی قرآن و سنت پیامبر بیان می کردند. این اصل مشترک میان مسلمانان بود که حضرت در جاهای مختلف تاکید و تکیه داشتند و اینجا هم به آن استناد نمودند. در موارد متعدد دیگر وجود دارد که امام جواد (ع) بر قرآن و سنت استناد می کنند و به نوعی اهتمام ویژه ای برای همگرایی بین مسلمانان داشتند.
از مهمترین معضلات و مشکلات جامعه مسلمانان در عصر امام جواد (ع) چه چیزی بود؟
البته این نکته را باید توجه داشته باشیم که یکی از مهمترین معضلات و مشکلات جامعه مسلمانان در عصر امام جواد (ع) شکل گیری انحرافات فکری در جامعه بود که بسیاری از مسلمانان را دچار مشکل کرده بود و این مشکلات سبب شد، بخشی از فرصتی که ائمه (ع) از دوران امام رضا (ع) به بعد در اختیار داشتند صرف مواجهه با این شبهات فکری بشود.
پایان پیام/35
منبع: شبستان
کلیدواژه: امام جواد علیه السلام خاندان عباسی امام جواد ع شهادت امام امام رضا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۱۷۷۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ویژه‌برنامه‌های دهه کرامت در استان فارس اعلام شد
نشست ستاد بزرگداشت دهه کرامت کشور و استان فارس با حضور نمایندگان اعتاب مقدسه به میزبانی سومین حرم اهل بیت (ع) در شیراز برگزار شد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، حجت‌الاسلام ابرهیم کلانتری در نشست ستاد بزرگداشت دهه کرامت کشور که به میزبانی حرم مطهر شاهچراغ (ع) شیراز برگزار شد، اظهارداشت: اغتنام فرصت ارزشمندی است که خداوند عنایت کرده است. دهه کرامت، با میلاد با سعادت حضرت فاطمه معصومه (س) و روز دختر، آغاز میشود و پس از آن، بزرگداشت امامزادگان واجب التعظیم را پیش رو داریم.
وی افزود: ششم ذی‌القعده نیز، روز بزرگداشت حضرت احمدبن موسی‌الکاظم (ع) است و در نهایت، این دهه مبارک با میلاد خجسته حضرت ثامن الحجج، علی بن موسی الرضا (ع)، در روز یازدهم ذی‌القعده خاتمه می‌یابد؛ همه این اعتاب و امامزادگان و مراکز مختلف در ذیل وجود مقدس حضرت رضا (ع) است. پایتخت معنوی کشور ما مشهد مقدس است و گنبد طلایی امام علی بن موسی الرضا (ع) بر سر کشور پرتو افکنده است و همه ما در ظل توجهات آن امام رئوف هستیم.
تولیت حرم مطهر ضمن تأکید بر اهمیت مغتنم شمردن فرصت‌ها خاطرنشان کرد: هر زمانی، برای هر کاری مناسب نیست. در روز عید و شادی، مجلس روضه نمی‌توان برپا کرد، در این‌صورت نتیجه لازم از کار گرفته نمی‌شود.
کلانتری ادامه داد: ساختار دهه کرامت، خود، یک فرصت است و همه چیز در آن جای دارد. ما باید در کار فرهنگی، فرصت‌شناسی داشته باشیم و فرصت را غنیمت شمریم.
وی با بیان اینکه ماه‌های مبارک رمضان، محرم و صفر، فرصت هستند، بیان کرد: انقلاب بزرگ اسلامی که بزرگترین انقلاب مردمی جهان است، از دل محرم و صفر متولد شده است. این فرصت را خداوند به ما عطا کرده است. همچنان‌که مردم برای نوروز از چندین روز تا چند ماه قبل، آماده می‌شوند، خواهش بنده این است با آمادگی به سراغ فرصت‌ها برویم. در آستانه دهه کرامت هستیم و لازم است هر دستگاهی برنامهریزی لازم را داشته باشد و تمام امکانات خود را پای کار بیاورد.
وی همچنین اظهار کرد: اگر مدیریت فضا به خوبی انجام شود، کار خوبی صورت خواهد گرفت و اگر به خوبی مدیریت نشود، کار خوبی انجام نخواهد شد. اینها لازمه کار فرهنگی است.
تولیت حرم مطهر شاهچراغ گفت: اگر فضای حاکم بر یک شهر، دست تفکر انقلابی و اسلامی باشد، همه کار‌ها به یک شکل در همان مسیر قرار می‌گیرد و هر کس در آن بازی کند، در زمین انقلاب و اسلام بازی کرده است. اما اگر فضای منفی حاکم شود، هر کس در آن بازی کند، به نفع جریان منفی است. فضای امروز جهان، فضای ضد صهیونیستی است و هر کاری که انجام شود ضد صهیونیستی است.
وی با مهم شمردن فضاسازی در دهه کرامت، تصریح کرد: در ماه مبارک رمضان، گناه و دزدی کمتر میشود، چون با فضای آن ماه سازگار نیست. در ماه محرم همه عزادار و مشکی‌پوش می‌شوند، چون فضا تغییر کرده و این تغییر فضا، انسان را به‌سوی خود جلب می‌کند.
کلانتری از مسئولان شهری خواست تا در فضاسازی همت کنند؛ تصور نشود که بالارفتن یک پرچم اهمیت چندانی ندارد، همین پرچم‌ها فضا را تغییر می‌دهند. شهرداری‌ها در فضاسازی، نقش جدی و برجسته دارند. همچنین مساجد، کانون‌های فرهنگی_ هنری دارای نقش بسزایی هستند.
وی ادامه داد: سازمان‌ها و نهادهای انقلابی نیز نقش پررنگی دارند. اگر اینها نقش خود را درست بازی کنند، کار‌هایی که اتفاق می‌افتد، مؤثر واقع خواهد شد. اگر فضا آماده نباشد، تأثیرگذاری چندانی نخواهد داشت. بهترین روضه، در مکانی که فضای آن آمادگی لازم ندارد، دارای تأثیر چندانی نیست، اما بالعکس، مکانی که دارای فضاسازی مناسب است حتی با برنامه‌ای پایین‌تر، دارای تأثیرگذاری بیشتر است. فضاسازی کم‌هزینه است، اما غفلت‌ها مانع آماده‌سازی فضای مناسب میشود.
کلانتری اظهار کرد: بزرگداشت حضرت احمدبن موسی‌الکاظم (ع) در روز ششم ذی‌القعده، حس بومی‌گرایی و ناسیونالیستی نیست، بلکه رهنمود مقام معظم رهبری است که اینجا، سومین حرم اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است؛ و این دستور ایشان است که همه همت کنند تا این جایگاه، ایجاد شود.
تولیت حرم مطهر شاهچراغ در پایان اظهار کرد: خواهش بنده این است دوستانی که از اعتاب و آستان‌های مقدس حضور دارند، اجازه ندهند توصیه مقام معظم رهبری بر زمین بماند. صدا و سیما، مطبوعات، وزارت‌خانه‌ها و مراکز مختلف بایستی همت کنند. البته به برکت خون شهدایی که در این مکان مقدس به خون غلتیدند و صحن مطهر این آستان، به خون آنان رنگین شد، این حرم مطهر، جنبه جهانی پیدا کرده است.
حجت‌الله طلایی معاون فرهنگی حرم مطهر شاهچراغ (ع) نیز به بیان برنامه‌های تدارک دیده شده برای دهه کرامت پرداخت و گفت: از روز قبل از ولادت حضرت معصومه (س) با برگزاری مراسم پیاده‌روی دختران از بقعه ام احمد به سمت حرم مطهر شاهچراغ (ع) برنامه‌ها را آغاز خواهیم کرد و در بعد از ظهر روز بیستم اردیبهشت‌ماه نیز تجمع دختران فاطمی را در حرم مطهر شاهچراغ (ع) خواهیم داشت.
وی افزود: برنامه غبارروبی توسط خدام از برنامه‌های ویژه‌ای است که هر ساله به مناسبت روز بزرگداشت احمدبن موسی کاظم (ع) برگزار میشود و در روز‌های 26 و 27 اردیبهشت نیز برنامه‌هایی با حضور کارکنان دولتی لشگری و کشوری و راهپیمایی با محوریت امام جمعه شیراز به مناسبت سالروز ولادت حضرت امام رضا (ع) برگزار میشود.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسین ملک‌مکان رییس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی فارس هم با بیان اینکه جلسه اول ستاد دهه کرامت هفته گذشته با حضور نمایندگان تمامی دستگاه‌های عضو برگزار و برنامه‌ها پیش‌بینی و ابلاغ شده است، گفت: شیوه‌نامه برگزاری دهه کرامت و برنامه‌های پیشنهادی هر دستگاه، در همان جلسه تفکیک شد.
وی افزود: بیش از یک‌هزار برنامه در نقاط مختلف استان به مناسبت دهه کرامت برگزار خواهد شد و در شیراز چند جشن محوری بزرگ با مدیرتی قرارگاه فرهنگ بسیج و سپاه برگزار میشود.
برگزاری جشن برادرخواهری و برپایی پاتوق‌های دخترانه در 10 نقطه شهر و همچنین برنامه‌های تشویقی برای سربازان، از جمله مرخصی تشویقی، تقدیر از دختران نخبه در محیط ادارات، آذین‌بندی شهر به مناسبت دهه کرامت، برگزاری محافل قرآنی، شب شعر، اردو‌های سیاحتی زیارتی به مشهد و قم، برگزاری مراسم‌های ختم صلوات، ارائه کمک‌های معیشتی به نیازمندان از جمله برنامه‌هایی است که به گفته حجت‌الاسلام ملک‌مکان در دهه کرامت برگزار خواهد شد.
حجت‌الاسلام سیداحمد مشرف معاون فرهنگی حرم حضرت معصومه (س) نیز از برگزاری بزرگترین اجتماع دختران کشور در روز 20 اردیبهشت‌ماه خبر داد و گفت: با تدابیری که اندیشیده شد، دبیرخانه دائمی ستاد ملی تکریم دختران در حرم حضرت معصومه (س) از ابتدای دهه کرامت و به منظور برگزاری ویژه برنامه‌های تکریم دختران و بانوان تشکیل میشود.
همچنین مدیرکل فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه از برگزاری دو ویژه برنامه در دهه کرامت خبر داد و گفت: نخستین برنامه، اختتامیه کنگره بین‌المللی حضرت علی ابن محمد باقر (ع) است که در مشهد اردهال برگزار میشود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدکاظم موسوی متقی در خصوص برنامه دوم نیز گفت: اختتامیه جشنواره قرآنی کشور در استادیوم شهید شیرودی و با حضور چند هزار نفر از قاریان کل کشور برگزار خواهد شد.
معاون فرهنگی سپاه فجر فارس نیز با بیان اینکه رویکرد سپاه و بسیج در طول سال این است که هر روز، دهه کرامت باشد، گفت: مجموعه سپاه و بسیج در هر پنج ناحیه شهر شیراز فعال است و در 4 نقطه شهر، تدارک برپایی جشن دیده شده است.
محمد رنجبر با بیان اینکه در برگزاری جشن‌ها، دو بحث حجاب و فرزندآوری نیز مد نظر ماست، همچنین از برگزاری یک جشن بزرگ در سالن ورزشی شهید دستغیب شیراز با همکاری تمام دستگاه‌ها خبر داد.
رئیس ستاد بزرگداشت دهه کرامت نیز با بیان اینکه شکوه تمدن ایران اسلامی به واسطه مجاهدت و حضور فرزندان امامان معصوم و امام رضا (ع) در کشور ماست، گفت: دهه کرامت بهانه‌ای است برای بیشتر از ولایت گفتن و بیشتر از مکتب اهل بیت (ع) حرف زدن.
حجت‌الاسلام والمسلمین کمال‌الدین خداداده افزود: در روز دختر به‌عنوان آغازین روز دهه کرامت، اگر بتوانیم دختران سرزمینمان را با وجود مبارک حضرت فاطمه معصومه (س) آشنا کنیم، وظیفه اصلی‌مان را انجام داده‌ایم.
وی با تاکید بر اهمیتِ نشان دادن جایگاه زن در تاریخ و تمدن ایران، گفت: امروز برخی‌ها می‌خواهند به دختران ما اینطور القا کنند که شما در جامعه ایران ارزشی ندارید، اما تاریخ گواهی می‌دهد که نه امروز، بلکه آن زمانی که در غرب هیچ حقی برای زن قائل نبود، ایران و اسلام به دختران و زنان بهای بسیاری می‌داد و اگر این نگاه در جامعه ما ترویج شود، بسیاری از مسائل ما حل خواهد شد.
انتهای پیام/424/.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است